Autisme in het VO

Mensen met een autisme spectrum stoornis (ASS) ervaren de wereld op een andere manier dan mensen zonder ASS. Soms laten ze daarbij moeilijk te verstaan gedrag zien.

49% van de kinderen met ASS in Nederland volgt onderwijs in het regulier onderwijs. Het is voor een leerling met ASS soms echt ‘rocket science’ om zich staande te houden in de school. Voor deze leerlingen is het belangrijk dat ze begrepen worden door de medewerkers van de school en dat er houvast geboden kan worden.

Tijdens 4 bijeenkomsten staan we stil bij wat ASS is en wat het betekent voor een leerling in de klas om ASS te hebben. Verder staan we stil bij datgene dat je in de klas kunt doen om leerlingen met ASS te helpen om met succes hun schooltijd te doorlopen. Hoe biedt je structuur of stuur je gedrag aan? En hoe ga je om met motivatieproblemen? Er is tijdens de bijeenkomsten volop mogelijkheid om eigen casuïstiek te bespreken zodat we elkaar tips kunnen geven maar ook zodat we succeservaringen kunnen delen.

MELD JE AAN EN KOM ERBIJ!

Trauma sensitief lesgeven

door Mevr. drs. Lisanne M. Koppenberg

Goede docentvaardigheden zijn nuttig voor alle leerlingen en noodzakelijk voor sommigen. Dit geldt in bijzondere mate voor leerlingen die in hun leven een opeenstapeling van stressvolle gebeurtenissen hebben meegemaakt. De meeste kinderen herstellen zonder dat er professionele hulp noodzakelijk is, maar voor alle leerlingen geldt dat “de leerkracht vergroot de veerkracht”.

De module Trauma Sensitief Lesgeven maakt onderwijsprofessionals bewust van de vaardigheden die zij al hebben om de stress bij leerlingen te verlagen en de veerkracht te vergroten. Hiermee dragen zij bij aan een gezonde ontwikkeling van alle leerlingen.

Resultaat: door het verkrijgen van nieuwe kennis en het activeren van voorkennis kunnen deelnemers een inschatting maken van wat zij in hun werk en in hun organisatie al zien aan trauma sensitief werken en wat zij dus willen behouden. Daarnaast wordt een concreet plan gemaakt voor de volgende stappen die zowel individueel als op organisatieniveau gezet kunnen worden om de trauma sensitieve aanpak verder te verstevigen.

De module levert kennis op over trauma en een versteviging van de al aanwezige vaardigheden gericht op het vergroten van de veiligheid in de klas en daarmee het creëren van een optimaal leerklimaat. Door middel van opdrachten kunnen deelnemers bepalen wat zij al trauma sensitief aanpakken en waar zij zich verder kunnen ontwikkelen. Dit leidt tot een uiteindelijk individueel- of schoolbreed gericht plan van aanpak.

Aan de orde komen de volgende onderwerpen:
• Kennis over trauma
• De basis van trauma sensitief lesgeven
• Veiligheid & relaties
• Zelfregulatie
• Samenwerken met ouders en andere betrokkenen
• Zorgen voor jezelf
• Het maken van een plan van aanpak

Er wordt gebruik gemaakt van werkzame elementen uit verschillende methodieken, waaronder School Wide Positive Behaviour Support, Geweldloos Verzet, Handelingsgericht Werken en kennis uit de traumatherapie.

Planning: de module bestaat uit vier bijeenkomsten van ieder 3 uur. In elke bijeenkomst wordt kennisoverdracht vermengd met casuïstiek, ingebracht door de cursusleider en door de cursisten. Er is veel ruimte voor interactie en oefening. Iedere bijeenkomst wordt afgesloten met een reflectie op de eigen werkzaamheden, ter voorbereiding van een plan van aanpak.

Bijeenkomst 1: Kennis over trauma en de basisprincipes van traumatherapie
Bijeenkomst 2: De basis van trauma sensitief lesgeven, leren kijken door een traumabril
Bijeenkomst 3: Als de basis niet voldoende is: emotieregulatie en zelfregulatie voor leerling en medewerkers
Bijeenkomst 4: Samenwerken met het netwerk van de leerling en met je team, zorgen voor jezelf en het maken van een plan van aanpak

Passend Onderwijs

Het concept “Passend Onderwijs” helpt scholen, ouders en leerlingen om binnen het onderwijs slimmer dan ooit oplossingen te zoeken voor kinderen die een bijzondere onderwijsbehoefte hebben. Dat is een mooi uitgangspunt en het levert veel op. Maar dat gaat niet zonder slag of stoot.

De school heeft minder dan vroeger de volledige regie. Ouders en leerlingen doen mee. Er is een zorgplicht. Leerlingen worden geacht steeds meer zelf eigenaar te zijn van hun leerdoelen.

Tegelijk ziet men in de scholen een ontwikkeling van toenemend grensoverschrijdend gedrag van leerlingen en ouders. Waar lopen we tegen de grens aan van wat de docent in de klas kan bieden? En waar tegen de grens van wat de school aan extra ondersteuning kan bieden? Hoe bakenen we af wat het terrein is waar ouders invloed hebben en waar het terrein begint waar de leerkracht het voor het zeggen heeft. En hoe werken die leerling, ouders, de leerkrachten en alle andere betrokkenen samen?

Scholen binnen het samenwerkingsverband voortgezet onderwijs Waterland hebben te maken met toenemend gedrag dat om heldere grenzen van de school vraagt. Grenzen van leerkrachten, zorgcoördinatoren en schoolleiders worden overschreden. Dit leidt tot afname van motivatie en gevoelens van onmacht en angst in sommige situaties. Men heeft behoefte aan steun om heldere grenzen te kunnen stellen terwijl men leerlingen het liefst ‘binnenboord’ houdt.

Het samenwerkingsverband ziet het als een deel van zijn verantwoordelijkheid om scholen te steunen en versterken bij het invullen van deze vragen. Hiervoor heeft het SWV Buro Pro Ago gevraagd om deze professionals methodisch te trainen in het opbouwen van samenwerking binnen heldere grenzen. Het hanteren van methodiek maakt de school veiliger en de samenwerking makkelijker.

NT2: scholing is nog steeds in contact met iTTA mbt aanbod voor 2025

iTTA is een Kennisinstituut voor Nederlands als eerste en tweede taal : NT2 : op alle scholen, dus ook alle docenten (en natuurlijk in het bijzonder ook docenten ISK) worden steeds vaker geconfronteerd met leerlingen die geen Nederlands als moedertaal spreken. Hoe kunnen we daar mee omgaan?

Het taleninstituut van de universiteit van Amsterdam/ iTTA scholing NT2 heeft haar ,voor ISK specialisten, opleiding op ons verzoek aangepast zodat deze toegankelijker is voor een bredere doelgroep. Er zitten inmiddels zoveel NT2 leerlingen verspreid op onze scholen dat iedereen er mee te maken heeft.